Twórca teorii inteligencji wielorakiej pierwotnie wyodrębnił z inteligencji ogólnej osiem jej rodzajów, które właściwe są każdemu człowiekowi, jednak bardzo indywidualnie rozwinięte, co wpływa na zainteresowania i różnego typu uzdolnienia każdego z nas.
Każda z nich odpowiada innej sferze rozwojowej człowieka. W pierwszych latach życia dziecka bardzo trudno określić, która z tych sfer będzie w przyszłości najbardziej rozwinięta. Dlatego właśnie zajęcia wszechstronnie rozwijające stymulują wszystkie zmysły, angażując wszystkie inteligencje. To interesująca tematyka, więc zachęcam państwa do obserwacji zachowań i zdolności swoich pociech.
Kochani rodzice 6 i 7- latków, jeśli martwicie się, że dziecko nie poradzi sobie w szkole, bo lubi tylko rysować albo tylko śpiewać, albo tylko biegać, albo… to przeczytajcie uważnie tekst poniżej.
H. Gardner wyróżnia różne typy inteligencji. Zaprezentowałam je w tabeli.
|
Typ inteligencji |
Cechy dziecka |
|
Językowa |
Jest zorganizowane i systematyczne. Lubi słuchać pisać czytać. Dobrze pamięta szczegóły. Może lubić mówić, ale też może się zamyślać, jakby rozmawiało samo z sobą. |
|
Logiczno-matematyczna |
Lubi precyzyjnie się wypowiadać. Lubi liczyć i rozwiązywać zagadki. Lubi eksperymentować. Lubi robić wszystko krok po kroku. |
|
Wizualno-przestrzenna |
Ma bardzo rozwiniętą wyobraźnię. Lubi rysować, budować z klocków. Interesuje się mapami. Podczas słuchania tekstów lubi patrzeć na ilustracje. W książkach lubi podkreślać, kolorować, uzupełniać rysunki. Lubi oglądać filmy. |
|
Muzyczna |
Jest wrażliwe na muzykę i rytm. Lubi śpiewać i tańczyć. Lubi, kiedy muzyka towarzyszy mu w tle podczas zabawy. Łatwiej uczy się wierszyków, kiedy sobie je śpiewa. |
|
Kinestetyczna (motoryczna) |
Lubi spędzać czas w ruchu. Jest sprawne. Lubi sportowy wysiłek. Lubi manipulować zabawkami. Ciągle czegoś dotyka i porusza przedmiotami. Wierci się, kiedy nie może działać. Lubi tańczyć oraz brać czynny udział w przedstawieniach teatralnych. |
|
Przyrodnicza |
Lubi wszystko, co związane z przyrodą, roślinami, zwierzętami, podróżami. Interesuje się zjawiskami przyrodniczymi. Lubi uczyć się na powietrzu. Jest zapalonym hodowcą. |
|
Interpersonalna |
Łatwo nawiązuje kontakty z dziećmi i dorosłymi. Często przewodzi grupie dzieci. Ma wielu przyjaciół. Lubi bawić się w grupie. |
|
Intrapersonalna |
Lubi bawić się samo. Ma niewielu przyjaciół. Potrafi trafnie nazwać swoje emocje i jest ich świadome. Samo wyznacza sobie poziom wykonania zadania. Pragnie odróżniać się od innych. |
Każdy człowiek posiada wszystkie te inteligencje rozwinięte w różnym stopniu. Duży wpływ na ich rozwój mają środowisko rodzinne, przedszkole oraz szkoła. Najlepiej rozwinięte inteligencje ujawniają się już w 3. roku życia i decyduję o tym, w co dziecko lubi się bawić, w jaki sposób nawiązuje kontakty z otoczeniem i w jakich dziedzinach jest szczególnie aktywne. Bywa i tak, że rodzice organizują środowisko dziecka zgodnie ze swoimi preferencjami i wtedy nie ma ono okazji doświadczyć pewnych rodzajów aktywności, wtedy dana inteligencja rozwija się wolniej. Inteligencje wielorakie można rozwijać poprzez różnorodne zabawy i ćwiczenia. Zachęcajcie zatem dzieci do samodzielnego działania i myślenia, co w kolejnym etapie ich rozwoju będzie można wykorzystać do ułatwienia procesu nauki i poznawania rzeczywistości.
Tych z Państwa, którzy zainteresowani są szerzej tematem rozwijania uzdolnień swoich dzieci, zachęcam do przeczytania następujących pozycji:
H. Gardner, Inteligencje wielorakie. Teoria w praktyce, Poznań 2002.
H. Gardner, Zmiana poglądów. Sztuka kształtowania własnych i cudzych przekonań, Kraków 2006.
H. Gardner, Niepospolite umysły, Warszawa 1998.
M. Suświłło, Inteligencje wielorakie w nowoczesnym kształceniu, Olsztyn 2004.
Opracowała: mgr Monika Knut